Jasnowidze i wróżbici
A mózg ten, którego cały rozwój polega na nieskończonym szeregu wybuchów neutralizacyjnych, wiążących dwa sprzeczne prądy elektryczne, to niejako mikrokosmos teraźniejszości,
— tej samej teraźniejszości, z której falowania pełnego niepokojów i mętów wznowi się sztuka Böcklina, niby bajeczna wyspa starożytności oświetlona słońcem południa, pod
błękitnem niebem południowem, pełna olśniewająco białych marmurów na tle ciemnej zieleni, wyspa, ku której my, ludzie nowożytni, tak chętnie ster kierujemy, bo instynkt nam
mówi, że tam wewnątrz zdołamy znowu odnaleść własny nasz, najbardziej własny nasz spokój w zadumanej kontemplacji.
III.
Istnieje rodzaj spokoju życiowego, któryby można nazwać praktycznym.
Człowiek czuje w głębi swej istoty potrzebę "urządzenia sobie życia"; każdy zaspokaja tę potrzebę na własny swój sposób; lecz początek i cel tego dążenia jest u wszystkich
ten sam.
Charakterystyczną cechą tego rodzaju spokoju życiowego jest, że da się osiągnąć albo przy pomocy pierwotnych, małych potrzeb, albo przy pomocy powolnego, dobrowolnego zrzekania
się pierwotnych wymagań. Drobny mieszczanin posiada ten spokój; ten, kto raz w życiu rozbił się o skałę, może go posiąść.
Istnieje inny rodzaj spokoju, który nazwaćby można teoretycznym.
Wszyscy wielcy metafizycy, którzy ułożyli sobie życie we wszystko obejmującym systemie, w ogólności wszystkie umysły i całe epoki, które zdołały pogodzić wszechświat z
jaźnią i które tem odkryciem żyć umiały, spokój ten posiadły.
Takim dziejowym czasokresem był francuski ancien regime, najwyższym przykładem tej grupy umysłów indywidualnych jest Goethe.
W twórczości Heysego błąka się jeszcze blady odblask tego spokoju życiowego, tu jednak jest już delikatnie cieniowany i rozłożony na nieuchwytne chwilowe odcienie nowoczesnego
temperamentu.
<<Poprzednia 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | 32 | 33 | 34 | 35 | 36 | 37 | 38 | 39 | 40 | 41 | 42 | 43 | 44 | 45 | 46 | 47 | 48 | 49 | 50 | 51 | 52 | 53 | 54 | 55 | 56 | 57 | 58 | 59 | 60 | 61 | 62 | 63 | 64 | 65 | 66 | 67 | 68 | 69 | 70 | 71 | 72 | 73 | 74 | 75 | 76 | 77 | 78 | 79 | 80 | 81 | 82 | 83 | 84 | 85 | 86 | 87 | 88 | 89 | 90 | 91 | 92 | 93 | 94 | 95 | 96 | 97 | 98 | 99 | 100 | 101 | 102 | 103 | 104 | 105 | 106 | 107 | 108 | 109 | 110 | 111 | 112 | 113 | 114 | 115 | 116 | 117 | 118 | 119 | 120 | 121 | 122 | 123 | 124 | 125 | 126 | 127 | 128 | 129 | 130 | 131 | 132 | 133 | 134 | 135 | 136 | 137 | 138 | 139 | 140 | 141 | 142 | 143 | 144 | 145 | 146 | 147 | 148 Nastepna>>